-
فرق نهادن میانِ "حق داشتن"و "قابل درک بودن"
دوشنبه 7 آبان 1397 11:24
یکی از امور ظریفی که باید میان آن ها فرق قائل شد این است که ممکن است کسی در موضوعی حق نداشته باشد، اما رفتار او قابل درک باشد . انصاف این است که ما در جایی که کسی حق ندارد اما رفتار او قابل درک است موقعیت او و رفتار او را درک کنیم. به عنوان مثال اگر کسی خسته باشد، یا از موضعی ناراحت باشد و به این سبب با ما رفتار...
-
آنچه از ملکوت می رسد از کانال اسباب است
چهارشنبه 2 آبان 1397 09:46
از منظر سالک وحدت وجودی، هرچه به هر کس از خوشی و ناخوشی، و از خیر و شر، می رسد از طریق اسباب می رسد؛ و هیچ چیزی نیست که از مجرای اسباب نرسد. یعنی اگر کسی بیمار می شود یا اگر بیماری سلامت خود را باز می یابد، همگی از مجرای اسباب است و هیچ چیزی نیست که بدون سبب از ساحتِ ملکوت به کسی برسد. بنابراین، اگر ضرورت داشته باشد...
-
حکمتِ بودنِ هرکس
شنبه 21 مهر 1397 16:40
بسیاری بر این عقیده اند که هدف از خلقت همه انسان ها امری واحد است و همه انسان ها باید تلاش کنند که کمالی واحد را طلب کنند. اینان با استناد به اینکه همه مردم فطرت واحدی دارند، چنین می پندارند که هریک از مردم به منزله دانه ای سیب اند که باید تلاش کنند که درختِ سیبِ خوبی شوند و میوه خوبی بدهند اما محی الدین بر این باور...
-
به رسمیت شناختن همگان و احترام به همه از دیدگاه محی الدین، ابن عربی
یکشنبه 15 مهر 1397 12:51
یکی از ویژگی های بارز مکتب عرفانی محی الدین این است که وی همگان را به رسمیت می شناسد و برای همگان با نگرش های مختلف، احترام قائل است؛ زیرا هیچ کس نیست که به طور کلی مظهر حضرت حق نباشد. او قائل است که افراد مختلف، از نظر ویژگی هایی که برخی به صورت ذاتی، و برخی بر اساس تاثیر محیط و آموزش و ... اکتسابی است، با هم فرق...
-
درباره مؤمن و ایمان
یکشنبه 8 مهر 1397 10:41
واژه "مؤمن" یک واژه عربی است که معانی متعددی دارد. یک معنای مؤمن "ایمان آوررنده" یعنی تصدیق کننده حق است. در این معنا مومن کسی است که سخن حق را می پذیرد. معنای دیگر واژه مؤمن "امنیت دهنده" است یعنی یکی از ویژگی های مؤمن راستین این است که سبب امنیت است و مردم با دیدن او و با حضور او، احساس...
-
خودخواهی و حُب نفس
شنبه 31 شهریور 1397 22:04
آدمی خودخواه است و کارهایی که می کند در مسیر خودخواهی است . افراد بسیار اندکی هستند که با سلوک توانسته اند از یک منظر، خودخواهی را در خود، تا حد زیادی، محو کنند. بسیار از افراد می پندارند که برای رضای خدا کارهایشان را انجام می دهند؛ اما اگر خوب دقت کنند ، می بینند که کارهایشان برای رضای خدا نیست و بر اساس خودخواهی و...
-
معجزه از دیدگاه محی الدین
جمعه 23 شهریور 1397 22:06
معجزه از نظر امام العارفین، محی الدین، دو نوع است: یک نوع کارهایی است که در توان بشر نیست و فقط خدا بر آن قادر است و آگاهی به این نوع معجزه کم و دشوار است. وی از زنده کردن مردگان به عنوان نمونه ای از این نوع معجزه یاد می کند. نوع دیگر معجزه این است که : کاری به طور عادی، امکان وقوع داشته باشد و پیامبری که آن را آورده...
-
بحثی درباره لذت بردن
یکشنبه 11 شهریور 1397 16:30
در پندار دینداران سطحینگر، لذت بردن امری ناپسند و مذموم است و یک دیندارِ راستین و مقید فقط در پی جلب رضای الهی است؛ و او وقتی به اخلاص دست می یابد که همه خواسته های خود را کتار بگذارد و فقط خواستِ خدا بر او حاکم باشد؛ اما در نگاه ژرف اندیشان و در مکتب عرفانی محی الدین لذت بردن جزیی از ویژگی های انسان است و نمی توان...
-
معانی صبر و دیدگاه محی الدین
یکشنبه 4 شهریور 1397 18:43
صبر در نزد عوام به معنای شکیبایی و تحمل مصائب است؛ و در ادبیات عرفانی، صبر فضیلتی است که شئون مختلفی دارد؛ یعنی یک وجهِ صبر تحملِ مصائب است و وجه دیگر آن خویشتنداری از انجام امور ناشایست است و وجه سومش استقامت و تداوم در انجام امور شایسته و وظایف است. آنچه محی الدین را متمایز از بسیاری می کند این است که چون محی الدین...
-
آیا مراتب همه موجودات در هستی، یکسان است و همگی جایگاه یکسانی دارند؟
دوشنبه 29 مرداد 1397 08:30
عده ای چنین تصور کرده اند که چون محی الدین قائل به وحدت وجود است پس بر این باور است که مراتبِ مختلفِ موجودات در هستی، و فضیلتِ برخی از آن ها بر برخی دیگر مطرح نیست و همگی جایگاه یکسانی دارند. گرچه از عبارت های محی الدین چنین معلوم می شود که نسبت حضرت حق به همه موجودات یکسان است و قُرب و بُعد برای حضرت حق وجود ندارد...
-
در هم تنیدگی مُلک و ملکوت
یکشنبه 21 مرداد 1397 20:57
یکی از کارهای مهمی که محی الدین انجام داد تبیین و تفهیم درهم تنیدگیِ مُلک و ملکوت است. در میان اهل ظاهر چنین تلقی می شود که عالم ملکوت بیرون از عالَم مُلک و جدا از آن است و ملکوت در جایی دیگر است. محی الدین با بیان وجوه مختلف دیدگاه وحدت وجود به مخاطبانش آموخت که مُلک و ملکوت در هم تنیده است و عالَمِ مُلک عینِ عالم...
-
تبریک سالروز تولد استاد علیرضا توانای عزیز
یکشنبه 14 مرداد 1397 09:50
وصل روی تو جهانی ز خدا می خواهد تا که را خواهی و پروای کدامت باشد . 14 مرداد سالروز تولدِ یار دیرین، استاد گرامی، و دوست و برادر عزیزم، علیرضا توانا، است. تولد پر برکتش را تبریک می گویم و برای او در همه عرصه های زندگی آرزوی موفقیت بیش از پیش می کنم و این شعر حضرتِ حافظ را تقدیمش می کنم: حُسن تو همیشه در فزون باد رویت...
-
چرا در تعالیم محی الدین، ابن عربی، از آن نوع آموزه های معنوی که در عرفان مولوی و عرفان متصوفه وجود دارد کمتر به چشم می خورد؟
شنبه 13 مرداد 1397 11:51
برخی چنین ادعا کرده اند که عرفان مولوی عرفانی فاخر و بالنده است و عرفان محی الدین، ابن عربی، سبب انحطاط عرفان ایرانی شده است. این عده چنین پنداشته اند که عرفان مولوی عرفانی عملی و عرفانی مردمی است، اما عرفان ابن عربی عرفانی نظری و عرفانی ایده آلیستی است . در این میان، این ادعا نیز وجود دارد که عرفانِ مولوی و امثال او...
-
قاعده ای کارآمد در تشخیص اجمالیِ مرتبه اندیشمندان و صاحب نظران
یکشنبه 7 مرداد 1397 09:53
شکی نیست که نگرش و اندیشه ها مراتب بسیار مختلفی دارند و همه اندیشمندان و همه صاحب نظران در یک مرتبه نیستند اما چگونه می توان اجمالا دریافت که چه کسی از نظر ژرف نگری و دقت نظر، برتر از دیگری است؟ امروز قصد دارم یک قاعده بسیار ساده و درعین حال کارآمد در این باره ارائه کنم، و آن قاعده این است که هرکس که عمیق تر است...
-
پرسش: آیا امکان سیر و سلوک در هر دوره و در هر زمان و مکانی وجود دارد؟
یکشنبه 31 تیر 1397 19:09
جمعی بر این باورند که امکان سیر و سلوک در هر دوره و در هر زمان و مکان و شرایطی وجود ندارد و عصر کنونی و جهان مدرن با این شرایط و مقتضیات مکانی و زمانی، بستر لازم برای سیر و سلوک را فراهم نمی کند. این دسته از افراد نگاهی سطحی و ظاهری به سیر و سلوک دارند و گمان می کنند که آداب سلوکیِ قرون و اعصارِ گذشته عیناً باید در...
-
نقدی بر سخن استاد مصطفی ملکیان درباره حافظ
یکشنبه 24 تیر 1397 09:48
با وجود احترامی که به پژوهشگر پر تلاش و محترم، جناب استاد ملکیان، قائلم اما از آنجا که بحث مستدل و علمی همواره راهی در مسیر دستیابی به حقیقت و راهی برای عمیق تر شدن دیدگاه ها است در این نوشتار قصد دارم نقدی کوتاه بر سخن استاد مصطفی ملکیان درباره حافظ ارائه کنم. ایشان در یکی از مصاحبه های خود گفته اند که مولانا هم عارف...
-
درباره شیطان
یکشنبه 17 تیر 1397 09:58
در تفکرات رایج شیطان موجودی است که از درگاه حضرت حق به سبب نافرمانی طرد شده است و او در برابر خداوند قرار دارد و او قادر است که به شکل افراد مختلف ظاهر شود و برخی از سریال ها و فیلم ها نیز بر اساس این تفکر ساخته شده است. برای اینکه در جستجوی حقیقت، در مسیری درست قدم برداریم ابتدا لازم است دریابیم که آیا تعبیر شیطان که...
-
پاسخ به یک پرسش مهم
یکشنبه 10 تیر 1397 10:20
پرسش: از منظر شیخ اکبر، محی الدین جهان سراسر محل ظهور اسماء الهی است. اکنون این پرسش مطرح می شود که چرا محی الدین با این اوصاف قائل است که سالک باید اموری را رعایت کند و از شأن معنوی خویش غافل نشود و تن به هر کاری ندهد؟ پاسخ این است که اسماء الهی با یکدیگر رقابت دارند و سالک بر اساس شأن معنوی خویش، از یک اسم و صفت به...
-
حقیقت تو همان است که بدان میل و کشش داری.
یکشنبه 3 تیر 1397 10:43
انسان ها همان طور که از نظر ظاهر ، بسیار گوناگون اند، از نظر حقایقِ وجودی و استعدادها نیز بسیار مختلف اند . بنابراین، هرکس باید بکوشد که استعدادهای خود را کشف کند و عمر خود را صرف شکوفا کردنِ استعدادهای خود کند. هرکس عمر خود را صرف اموری کند که استعداد آن را ندارد یا استعدادش در آن امور، ضعیف است، از عمر خود به طور...
-
حجاب هستی
یکشنبه 27 خرداد 1397 11:38
از منظر محی الدین، هرچیز و هر کس همان طور که از وجهی و به اعتباری، مظهرِ حضرت حق است، از وجهی و به اعتباری نیز حجاب حضرت حق است؛ زیرا هرکس و هر چیز دارای فردیت و محدودیت است، پس هیچ کس و هیچ چیز دقیقا برابر با حضرت حق نیست. بنابراین، هر کس و هر چیز به اعتباری، اشاره به حضرت حق دارد؛ و به اعتباری دیگر، هرکس و هر چیز...
-
هرچیزی که ما را رنج می دهد مایه رحمت برای ماست
یکشنبه 20 خرداد 1397 11:44
محی الدین در کتاب "شجون المسجون" نوشته است: هرچیزی که تو را آزار می دهد رحمتی بر توست زیرا تو را از خواب جهالت و غفلت بیدار می کند. (شجون السجون، ص 131) آزار کشیدن و رنج بردن نشانه ضعف انسان است. انسان ها از اموری رنج می برند که در آن مورد ضعف دارند. اگر کفشِ کسی نامناسب و پوست او حساس باشد، پای او زخم می...
-
نفس و تصوراتش
یکشنبه 13 خرداد 1397 11:28
محی الدین بر این باور است که نفس آدمی حقیقتی است که دائما و لحظه به لحظه در حال رشد و تغییر است. شیخ اکبر تصریح می کند که نفس آدمی دائما در حال تصور کردن اموری است و آنچه تصور می کند برای او در زندگی متمثّل و نمایان می شود و هر تمثلی باقی می ماند (همان طور که خاطرات ما در نفس ما هست و در ما نقش بسته است) شیخ اکبر بر...
-
آنچه انسان می آموزد در واقع به یاد آوردن و تذکر است
دوشنبه 7 خرداد 1397 08:55
محی الدین بر این باور است که آنچه انسان می آموزد در واقع به یاد آوردن است .(فتوحات ج2، ص 686) این دیدگاه محی الدین بر اساس مبنای وحدت وجودیِ او تبیین می شود. بر اساس وحدت وجود، علم و عالم و معلوم با هم متحدند ؛ همان طور که خلق و خالق و مخلوق اتحاد دارند . از نظر محی الدین، انسان مظهر حضرت حق است؛ و چون مظهر حضرت حق...
-
آیا اختلاف نظر امری نامطلوب است؟
یکشنبه 30 اردیبهشت 1397 19:26
افراد سطحی نگر چنین می پندارند که اختلاف نظر به طور کلی، امری نامطلوب است و به برخی از آیات و روایات نیز در این باره استناد می کنند اما در نگاه ژرف نگر از بین بردن اختلاف نظر نه امکان دارد، و نه مطلوب است و مقصود از آن دسته از آیات و روایات که اختلاف را امری نامطلوب می شمارد بیان خواهد شد. در بحث از اعتباری بودن امور،...
-
جایگاه شخصیت افراد در رفتارهای ایشان
یکشنبه 23 اردیبهشت 1397 11:05
یکی از دوستان پرسیدند که افراد را می شناسم که به شدت دیندار و معتقدند اما متاسفانه رفتارهایی را از ایشان سراغ دارم که به هیچ وجه قابل توجیه نیست. به عنوان مثال، گاهی می بینم که امانتدار نیستند یا دروغگو هستند یا به امور اخلاقی پایبندی ندارند و این قضیه برای من اصلا قابل هضم نیست. این در حالی است که به شدت باورهای دینی...
-
سخنی در مورد تاثیر ماه ها و روزها در افراد
یکشنبه 16 اردیبهشت 1397 17:37
در میان مردم شایع است و در برخی نوشته ها می خوانیم که متولدان فلان ماه فلان خصوصیات را دارند. پرسش اینجاست که آیا این سخن صحیح است و امکان دارد که همه متولدان فلان ماه خصوصیات یکسانی داشته باشند؟ شکی نیست که در عالم ماده همه چیز هم دارای خاصیتِ اثرگذاری است، و هم اثرپذیری؛ و اجمالا ماه و خورشید و فصول مختلف و ... نیز...
-
تقدیم به گرفتاران
یکشنبه 9 اردیبهشت 1397 16:23
دیروز فردی که مشکلی داشت، اصرار می کرد که برای رفع مشکلش ذکری را به او بیاموزم . این نوشتار را که در قالب چند نکته می نگارم، تقدیم به همه کسانی می کنم که گرفتاری یا مشکلی دارند و برای برطرف شدن گرفتاری یا مشکل خود چاره ای را میجویند؟ 1-افراد سطحی نگر می پندارند که اجابت دعا و رفع مشکل همیشه به این طریق است که خدا...
-
درباره اعتماد به نفس
سهشنبه 4 اردیبهشت 1397 19:37
متاسفانه جمعی از کارشناسان علوم اسلامی بر اثر سطحی نگری، چنین می پندارند که اعتماد به نفس یا همان خود باوری به طور کلی غلط است و انسان باید به جای اعتماد به نفس، توکل به خدا داشته باشد. اینان این گونه استدلال کرده اند که توکل در لغت به معنای اعتماد و تکیه کردن است و بر اساس متون دینی انسان باید فقط بر خدا توکل کند و...
-
تصور غلط از یاری خداوند
یکشنبه 26 فروردین 1397 11:44
یکی از مصائبی که دامنگیر بسیاری از اهل ایمان است این باور است که اگر نیّت ایشان خیر باشد، خدا ایشان را کمک می کند. به عنوان مثال، افرادی متعددی را سراغ دارم که روزه داری برای آن ها ضرر داشت یا در توان ایشان نبود اما به سخنان دیگران توجهی نکردند و گفتند که خدا خودش کمک می کند و در روهای گرم و طولانی با عدم آمادگی...
-
آیا دوست داشتن خود، از منظر عرفانی، شایسته است؟
یکشنبه 19 فروردین 1397 11:53
بسیاری از مردم چنین می پندارند که دوست داشتنِ خویش به طور کلی، غلط و مخالف با تعالیم معنوی و عرفانی است؛ در حالی که از منظر عرفانِ وحدت وجودیِ محی الدین، انسان نه تنها باید همه مخلوقات و مظاهر حضرت حق را دوست بدارد، خودش را نیز باید دوست بدارد؛ زیرا خودش نیز مظهری از مظاهر حضرت حق است؛ بلکه در نگاه عمیق تر باید گفت:...