هرچیزی که ما را رنج می دهد مایه رحمت برای ماست

محی الدین در کتاب "شجون المسجون" نوشته است: هرچیزی که تو را آزار می دهد رحمتی بر توست زیرا تو را از خواب جهالت و غفلت بیدار می کند. (شجون السجون، ص 131)

آزار کشیدن و رنج بردن نشانه ضعف انسان است. انسان ها از اموری رنج می برند که در آن مورد ضعف دارند. اگر کفشِ کسی نامناسب و پوست او حساس باشد، پای او زخم می شود و او آزار می بیند؛ زیرا پوست او حساس و ضعیف است؛ و اگر پوست او حساس و ضعیف نبود، پای او زخم نمی شد و او آزار نمی دید. ما با سخن مردم و سخن ناروایی که به ما نسبت می دهند ناراحت می شویم و آزار می بینیم، چون ما ضعیف هستیم؛ و اگر قوی بودیم، سخن آن ها سبب آزار و رنج ما نمی شد. محی الدین در این سخنش به این نکته اشاره می کند که هر آنچه که سبب رنج ما می شود به یک اعتبار، مایه رحمت برای ماست چون ما را متوجه ضعف خودمان می کند.