-
ادامه بحث سه گانگی امور در هستی (بخش آخر)
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:49
محی الدین بر اساس دیدگاه تثلیث (سه گانگی درونی یا سه وجهی بودن درونی امور در هستی) عذاب قوم صالح و عذاب هر قومی را از جانب خودشان می داند، و دست یابی به بهشت و نعمت های بهشتی را به خود بهشتیان نسبت می دهد و می نویسد: " او درباره سعادتمندان فرمود: "پروردگارشان آن ها را به رحمت و رضایتی از جانب خود بشارت می...
-
ادامه بحث سه گانگی امور در هستی
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:46
محی الدین تصریح می کند که سه گانه بودن در ادله نیز وجود دارد. وی می نویسد: "سپس سه گانه بودن در ایجاد معانی، به ادلّه نیز سرایت کرد. بنابراین، ناگزیر [و حتما] هر دلیل باید مرکّب از سه [بخش] باشد که بر اساس نظامی مخصوص، و شرطی مخصوص ترکیب یافته باشد؛ و در آن صورت، حتما از آن نتیجه حاصل می شود؛ و نظام مخصوص این است...
-
ادامه بحث سه گانگی و سه وجهی بودن در هستی
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:44
در نوشتارهای قبلی درباره سه وجهی بودنِ هر چیز قدری سخن گفتیم و نظر محی الدین رادر آن باره بیان کردیم. گفتیم که محی الدین بر اساس همین اصل بیان می کند که حلق و خالق و مخلوق با هم اتحاد دارد و بر این اساس می توان گفت که مخلوق با وجهِ خالق که در اوست، خودش عمل خلق را انجام می دهد . آنچه محی الدین با کشف و شهود دریافته...
-
پاسخ به پرسش شما درباره سحر و چشم زخم و ...
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:38
یکی از همراهان گرامی نوشته بودند: "سلام یک سوال داشتم برای دفع سحر و جادو چه توصیهای دارید با توجه به آیات مربوط به حضرت موسی علیه السلام" 1- اولا چشم زخم و امثال آن اجمالا صحیح است اما بسیاری افراد بر اساس حدس و گمان فکر می کنند که دچار چشم زخم یا سحر و امثال آن شده اند و همین تصور که ممکن است نادرست باشد...
-
شیئیت ثبوت و شیئیتِ وجود
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:26
محی الدین بر این اندیشه است که هر آنچه موجود می شود شیئیتی در درون حضرت حق دارد که از آن به یک اعتبار به عین ثابته آن شیء تعبیر می شود و با فیض اقدس حضرت حق و تجلی ذاتی او (تجلی غیب) در خیال حضرت حق ظهور پیدا می کند ؛ و با فیض مقدس و تجلی شهادت، صورت هایِ اعیان ثابته در عالَم مُلک (عالَم محسوسات) پدیدار می شود. به...
-
سه وجهی بودن و فردیت سه گانه
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:24
محی الدین بر اساس دیدگاه وحدت وجودیِ خویش قائل به فردیّتِ سه گانه است. از نظر وی پیدایشِ هستی از این فردیّتِ سه گانه بود و هرچه در هستی موجود می شود از فردیت سه گانه است. بر اساس دیدگاه وحدت وجودی محی الدین ، حضرت حق فردیتی سه گانه دارد یعنی حضرت حق در عینِ وحدتی که دارد، به صفت نفسی در درونش سه گانگی یا سه وجهی بودن...
-
دو نوع از اهل سلوک
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:23
محی الدین درآغاز فص صالحی به یک اعتبار، سالکان را به دو گروه کلی تقسیم می کند: گروه اول اهل کشف و شهودند. ایشان هرچند در بندِ پیکر جسمانی اند اما آن ها - به تعبیر محی الدین- به حق، قائم به رکائب (قائم به نفوس خویش) اند. گروه دوم از سالکان که صاحب شهود و عین الیقین نیستند در کنار سالکان اهل شهود و با بهره گیری از...
-
اصطلاح فتوح
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:19
اصطلاح "فُتوح" به ضم فاء ، به عنوان کلمه ای مفرد، به معنای حاصل شدن نتیجه ای از چیزی است که توقع نمی رود چنین چیزی از آن حاصل شود. محی الدین در باب 216 از کتاب فتوحات در تعریف "فتوح" نوشته است: آنچه بدونِ کسب و تلاش و بررسی و طلب برای شخص حاصل می شود "فُتوح" گفته می شود ، خواه ظاهری باشد،...
-
پاسخ به پرسش شما
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:17
یکی از بزرگواران در پیام خصوصی پرسیده بودند: "آیا روزی انسان دستِ خداست ؟ اگر استعداد یافتن روزی در انسان است . چگونه است انسانها در فقر مالی از دنیا می روند ودین بر گردنشان می ماند تکلیف چیست ؟ آیا در این زمینه بی استعداد هستند . مثلا به هر جا برای کسب روزی مراجعه می کنند درها بسته است و یا بعد از مراجعه آن محل...
-
پاسخ به پرسش شما
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:14
یکی از بزرگواران پرسیده بودند : "چگونه است که قران می فرماید :خداوند هر کس راکه بخواهد هدایت و گمراه میکند . " آیه 77 سوره فرقان . چگونه است که بعضی دعاهای مخلصانه مستجاب نمی شود ؟" در پاسخ به این پرسش ، به چند نکته مهم اشاره می کنم: (ضمن اینکه اگر دوستان مطالب چند سال گذشته تاکنون را مرور کنند، پاسخ...
-
سعادت و شقاوت افراد به طور مطلق نیست
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:12
از نظر شیخ اکبر (محی الدین) نه سعادت برای کسی به طور مطلق، حاصل است و نه شقاوت . نه نعمت و آسودگی به طور مطلق برای کسی فراهم است و نه محرومیت و رنج . محی الدین بیان می کند که همگان به وجهی سعادتمندند و به وجهی گرفتار محرومیت و رنج اند. خوشبختی و رنج در زمان حیات جسمانی و در زمان حیات برزخی هر دو مطرح است . هیچ کس در...
-
ظرفیت هضم همه عقاید در مورد حضرت حق
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:02
از نظر محی الدین ، سالک هرقدر مقام والاتری پیدا کند بیشتر و بهتر در می یابد و تجربه می کند که حضرت حق در عین حال که محدود به هیچ صورتی نیست، در هر صورتی ظهور می کند. او برای کسانی که طالب استدلال قرآنی اند به آیه قرآن نیز استدلال می کند و می نویسد: "بنابراین، در نفسِ خود هیولا[1] باش برای همه صُوَرِ عقاید؛ زیرا...
-
حق اعتقادی در دیدگاه ابن عربی (2)
چهارشنبه 31 خرداد 1396 11:00
محی الدین در فص هودی در جمع بندیِ مباحث خود درباره حق اعتقادی، می نگارد: "پس بنگر که مراتبِ مردم در علم به خداوند - تعالی- عینِ مراتبِ ایشان در مورد رؤیت، در روز قیامت است، و من تو را به سببی که موجب آن است مطّلع کردم؛ پس مبادا خود را به عقیده مخصوصی مقیّد کنی و به غیر آن عقیده کافر شوی [1] ، که در آن صورت خیر...
-
حق اعتقادی در دیدگاه ابن عربی
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:59
*از مباحث مهم فص هودی بحث از "حق اعتقادی" است. وی پس از تبیین اینکه دیدگاه ها و عقاید از امور اعتباری محسوب می شوند و پس از تبیین اینکه حضرت حق در صورت های مختلف تجلی و ظهور می کند این بحث را مطرح می کند که نظام هستی و مشیت الهی بر این نیست که همگان اعتقاد واحدی داشته باشند. محی الدین بر این باور است که حضرت...
-
پاسخ به پرسش شما در مورد آیه "ما رمیت اذ رمیت"
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:57
یکی از بزرگواران پرسیده بودند: آیه" ما رمیت اذ رمیت" در مورد آقا امام حسین چگونه است؟ پرسش خوبی است. فکر می کنم مقصود ایشان این است که آیه مذکور را در قبال واقعه عاشورا و یا به طور کلی در جاهایی که ظلمی به کسی می شود چطور می توان تحلیل کرد؟ ابتدا لازم است که آیه را به طور کامل بیاوریم و سپس بحث را دنبال...
-
تحدید خداوند در آیات و روایات (3)
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:52
در دو نوشتار قبلی، سخنانی را از محی الدین بیان کردیم که اثبات می کرد حضرت حق در عین مطلق یودن در مراتب مختلف تنزل می کندو به صورت امور محدود ظاهر می شود. اکنون این بحث را پی می گیریم. محی الدین برای اینکه تبیین کند که آنچه درباره حضرت حق رسیده است همگی مشتمل بر تحدید است در مرحله بعدی نوشته است: "سپس ذکر کرد که...
-
تحدید خداوند در آیات و روایات (2)
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:50
در نوشتار قبلی دیدیم که محی الدین در صدد بود که بیان کند حضرت حق درمقام احدیت، نامحدود و مطلق است اما او در عین مطلق بودن تنزل می کند و محدود می شود و در قالب صورت های محدود ظهور می کند. سپس او شروع کرد و برخی از مراتبی را که حضرت حق تنزل می کند و محدود می شود را با استناد به آیات و روایات اثبات کرد و ما اولین مورد را...
-
تحدید خداوند در آیات و روایات(1)
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:46
* تحدید خداوند در آیات و روایات از مباحث مهمی است که محی الدین در فص هودی به آن می پردازد. محی الدین در این فص، اثبات می کند که آیات و روایاتی که از حضرت حق درباره خودش به ما رسیده است، خواه در قالب تنزیه باشد یا در قالب تشبیه همگی به صورت تحدید است و حد و مرزی را برای حضرت حق بیان کرده است. محی الدین با استدلال به...
-
تاویل آیه "قل انما حرم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن"
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:43
محی الدین در فص هودی پس از اینکه بیان می کند که آنچه مطلوب افراد است وعین ثابته ایشان اقتضا دارد و می طلبد به ایشان می رسد به این نکته اشاره می کند که افراد از نظر آگاهی بر یکدیگر فضیلت دارند و مراتب آگاهی مختلف است. محی الدین آیه "قل انما حرّم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن ..."[1] را تأویل می کند. وی...
-
پاسخ به پرسش شما
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:40
یکی از بزرگواران نوشته بودند: "سلام بر شما .. سپاس از زحماتتان ... استاد گرامی! با این دیدگاه عذاب اخروی چگونه تفسیر می شود؟" این بحث را به طور مبسوط در جای مناسبش مطرح خواهم کرد اما در اینجا به این پرسش یک پاسخ اجمالی می دهم و آن این است که محی الدین منکر رنج و عذاب نیست. از نظر محی الدین در مورد خوشی و...
-
امر مطلوب و رحمت
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:37
محی الدین در فص هودی تصریح می کند که آنچه مطلوب افراد است قطعا به ایشان می رسد و آنچه به افراد می رسد گرچه ممکن است از وجهی رنج آور و دردناک باشد، اما قطعا آن امر رنج آور برای ایشان رحمت است همان طور که بادی که بر قوم عاد وزید رحمت و مایه راحت شدن ایشان بود. محی الدین در این فص واژه "ریح" (باد) را از ریشه...
-
حسن ظن به حضرت حق و نگاه مثبت به جهان و رویدادهایش
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:36
*از مباحثی که در فص هودی مورد بحث قرار گرفته است موضوعِ حسن ظن داشتن به خداوند و یقین داشتن به عفو و مغفرت و رحمتِ اوست. او درباره آثارحسن ظن به خداوند به حسن ظنِ قوم عاد به هنگام آشکار شدن ابرهایی که نشانه عذاب آن قوم بودند اشاره می کند. محی الدین بیان می کند که مطابق آیات قرآن، قوم عاد با مشاهده ابرهایی که به طرف آن...
-
سالک و سلوک و سلوک دهنده
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:33
در نوشتار قبلی بیان شد که از دیدگاه محی الدین حضرت حق در نسبتی که با خلق دارد به همه نزدیک است، بلکه عینِ ایشان است. محی الدین پس از تبیین این مطلب، بیان می کند که افراد از نظر آگاهی و معرفت با یکدیگر تفاوت دارند. برخی می دانند که حضرت حق به آن ها نزدیک بلکه عینِ ایشان است، و برخی معرفت ندارند. برخی می دانند که بر...
-
مقصود از قرب یکسان
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:30
از مباحثی که محی الدین در فصوص مطرح می کنند این موضوع است که ازجهت نسبت بنده با حضرت حق بندگان دارای قرب و بعد هستند اما ازجهت نسبتِ حضرت حق با خلق ، حضرت حق به همه نزدیک است وهیچ کس از حضرت حق دورنیست ؛ و آنگاه که افراد به فناء برسند به این امر یقین می کنند. محی الدین برای اثبات اینکه حضرت حق به همه نزدیک است و بُعد...
-
باد دبور
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:29
در یکی از نوشتارهای پیشین به بخشی از فص هودی اشاره کردیم که :افراد با ویژگی ها و صفات و هواها و تمایلات مختلفی که دارند، با هدایت و حمایتِ اسم خود به سوی فناء سوق داده می شوند و باد دبور که از درون آن ها به نفوس آن ها می وزد ایشان را به فناء می رساند و ایشان را به مقام قرب الهی نائل می کند. اکنون لازم دیدم که در مورد...
-
به مناسبت سالروز ولادت استاد علیرضا توانا
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:23
روز 14 مرداد سالروز ولادت استاد عزیز و رفیقِ بی بدلیم، حضرت استاد علیرضا تواناست که بیش از دو دهه افتخار دارم که از مصاحبت با ایشان بهره مند می شوم. پیشاپیش ولادتش را به وی و همه ارادتمندانش تبریک می گویم ؛ و در این مجال، شعری از حضرت حافظ را تقدیمش می کنم و بهترین ها را برایش آرزومندم. ستارهای بدرخشید و ماه مجلس شد...
-
فناء و انواع آن
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:19
یکی از بزرگواران در مورد معنای اصطلاح " فناء" سوال کرده بودند. فناء در اصطلاح عرفان بار مثبت دارد و به معنای از بین رفتن و تباه شدن نیست. از یک منظر فناء سه گونه است: 1- فناء افعالی : در این مرحله سالک به مقامی می رسد که درمی یابد که عمل او فانی در فعل ملکوتِ اوست یعنی ملکوتش او را به انجام آن کار موفق داشته...
-
وهب و کسب
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:16
* از مباحثی که محی الدین در این فص به آن می پردازد بحث از وهب و کسب است. فضایلی که بدون تلاش و کسب و بدون تفکر و بدون بهره گیری از حواس ظاهری و بدون سبب سازی به دست ما می رسد "وهب" نامیده می شود و آنچه با تلاش و پیگیری و زحمت و تفکر و استفاده از حواس ظاهری و با سبب سازی به دست می آوریم به "کسب"...
-
شعبه های مختلف دریافت شهودی
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:14
از مباحثی که محی الدین در فص هودی مطرح می کند این بحث مهم است که علوم الهی که از طریق ذوق یعنی کشف و شهود برای سالکان حاصل می شود مختلف و گوناگون است . وی اختلاف در معارف الهیِ ذوقی ایشان را به سبب اختلاف قوایی می داند که این علوم از آن ها ناشی می شود. محی الدین برای تبیین این موضوع مخاطب خود را به پیکر انسان توجه می...
-
رقابت اسماء
چهارشنبه 31 خرداد 1396 10:12
محی الدین قائل است که جهان محل ظهور اسماء گوناگونی است و اراده هر اسم بر این است که آنچه را که می خواهد در جهان و مظاهر جهان به ظهور برساند. از این رو، جهان محل حکومت اسماء الهی است و اسماء مختلف در عین حال که با هم همکاری دارند، رقابت نیز دارند. محی الدین در این فص به این امور تصریح نمی کند، اما اشاراتی به این امور...