متاسفانه به اشتباه، افرادی که نگرش عمیقی ندارند بر اساس سطحی نگری، گمان می کنند که رعایت عدالت به معنای رعایت تساوی است؛ در حالی که همیشه رعایت تساوی به معنای رعایت عدالت نیست، بلکه گاهی رعایت تساوی ظلم محسوب می شود.
از آنجا که افراد مختلف استعدادهای مختلف و شرایط جسمی و روحی مختلف دارند بنابراین نمی توان حکم یکسانی در مورد ایشان- چه در تشویق ایشان و چه در تنبیه ایشان و چه در گماشتن ایشان به کاری- در نظر گرفت؛ و اگر حکم یکسانی در مورد همه افراد شود، این کار نه عادلانه است و نه حکیمانه. عدالت و حکمت اقتضا می کند که در مورد هرکسی با توجه به استعدادها و شرایطی که دارد حکمی متناسب در نظر گرفته شود.
به عنوان مثال، اگر صاحب کار به کارگری که کمتر تخصص دارد و یا در کار کمتر زحمت کشیده است برابر کسی حقوق بدهد که تخصص زیادی دارد و یا بیشتر از کارگران عادی کار کرده است او عدالت را رعایت نکرده است.
اگر در زمین فوتبال قرار باشد که بازیکنان های مختلف به نوبت در پستِ دروازه‌بانی یا دفاع یا حمله قرار گیرند در اینجا نه عدالت رعایت شده است ونه حکمت؛ زیرا استعدادهای افراد مختلف است.
اگر خوب دقت کنیم می بینیم که نظام جهان بر پایه تساوی نیست، بلکه بر پایه گوناگونی‌ها است. ساختار بدن ما نیز با وجود هماهنگیِ فراوانی که میان اعضای بدن وجود دارد، بر پایه گوناگونی است؛ و اگر تفاوت و گوناگونی در بدن ما و در جهان وجود نداشت، نه جهانی بود، و نه حرکت و پوپایی در آن مشاهده می شد؛ زیرا هر سیستمی بر پایه تفاوت ها و گوناگونی ها حرکت و پویایی دارد، و البته از آنجا که هر چیزی عوارضی در این جهان دارد، همین اختلاف ها در عین حال که سبب حرکت سیستم و رشد و پویایی آن می شود گاهی سبب بروز تعارض ها و ضدیت ها و کشمکش ها نیز می شود و قطعا همین ضدیت ها و کشمکش ها نیز اگر درست مدیریت شود، سبب رشد سیستم می شود؛ همان طور که وقتی ویروس وارد بدن می شود هرچند سیستم ابتدا قدری مختل می شود؛ اما با بهبودی بیمار، قدرت دفاعی بدن در مقابله با ویروس ها بیشتر و بهتر می شود.
در بدن ما زحمت حرکت روی پاها است و از سوی دیگر اگر قلب نباشد خونرسانی به پاها و سایر اعضای بدن مختل می شود و بدن قادر به حرکت نیست همان طور که اگر ریه نباشد اکسیژن به مغز و سایز اعضای بدن نمی رسد و سیستم بدن مختل می شود و مغز نیز بدون اکسیژن و بدون خون قادر به فعالیت نیست و نمی تواند دستورهای لازم را به اعضای مختلف بدن از طریق سیستم عصبی مخابره کند. خلاصه سخن اینکه، بدن ما بسیار گوناگون است و اعضای یکسانی در بدن نیست و اعضای مختلف نیز هر یک عملکرد مختلفی دارند اما این اعضای مختلف و عملکردهای مختلف در کنار هم سیستم بدن را فعال و پویا نگه می دارند و هیچ عضوی از بدن نه به عضوی دیگر حسادت می کند و نه به حال آن غبطه می خورد اما اگر یک عضو یا حتی یک سلول کار خود را به درستی انجام ندهد و طغیان کند یا در کار خود سستی کند در این صورت همه مجموعه بدن به تدریج مختل می شود.
اکوسیستم نیز بر پایه گوناگونی پویا است و اگر بخشی از اکوسیستم حذف شود یا بخواهد کار دیگری انجام دهد اکوسیستم به هم می ریزد.
بنابراین، متوجه شدیم که نظام جهان بر پایه تساوی در ویژگی ها و تساوی در فعالیت ها نیست؛ بلکه بر پایه تناسب و هماهنگی است و بر این اساس است که هر کس و هر عضو از اعضای جهان باید به بهترین وجه، کاری را که متناسب با استعدادهایش است انجام دهد؛ و اگر در هرجای جهان هر سیستمی مختل شود، به این سبب است که برخی از اعضای سیستم به وظیفه خود درست عمل نمی کنند؛ همان طور که در سرطان نیز همین اتفاق می افتد.