یکی از دوستان در مورد معنای این شعر مولوی سوال کرد که

لطف شیر و انگبین عکس دلست *** هر خوشی را آن خوش از دل حاصلست   

پس بود دل جوهر و عالم عرض *** سایه دل چون بود دل را غرض .

حتما تجربه کرده اید که دلچسب ترین و لذت بخش ترین چیزهایی که شما دوستش دارید -وقتی بیمار باشید، یا مشکلی سخت برای شما پیش امده باشد- هرگز  برای شما دلچسب و گوارا نیست.

جناب مولانا در این شعر بیان می کند که اگر شما به عنوان مثال، شیر و عسل را دوست دارید  این دلچسب بودن و لذت بخش بودن، ناشی از درون شما و ناشی از ویژگی هایِ درونی شماست؛ و خلاصه اینکه: میل شما به هر چیز و ارتباطی که شما با هر چیز برقرار می کند حاکی از این است که آن محبوب شما تصویر و سایه ای از درون شماست. یعنی درون شما اصل است و آنچه شما آن را می پسندید و دوست دارید به خودی خود نه دلچسب است و نه  منفور؛ بلکه در نسبتی که درون شما با آن برقرار می کند دلچسب یا منفور می شود. از این روست که در حال بیماری بهترین چیزهایی که ما دوست داریم برای ما ناخوشایند است و ما میلی به ان ها نداریم.

 بهترین دلیل برای اینکه اشیاء برای ما اصالتی ندارند این است که بسیاری از چیزهایی که قبلا دوست داشیم اکنون دوست نداریم و بالعکس. حتی بسیاری از خوراکی هایی که اکنون برای ما مضر است سابقا برای ما مفید بود و بالعکس. پس نسبت اشیاء برای ما مدام در حال تغییر است؛ و از این رو، مولانا بیان می کند که امور جهان برای ما به منزله "عَرَض" است.

  این سخن مولانا همان سخن محی الدین است که "امور جهان اعتباری است" و  هیچ چیز برای ما - تاکید می کنم برای ما- هویتی ثابت ندارد و در نسبت هر چیز با ما است که آن چیز است مفید یا مضر یا دوست داشتنی یا منفور یا زیبا یا زشت خواهد بود.

 پس معلوم می شود که اصل درون ما و ساحت خیال ماست و ما به جای اینکه تلاش کنیم که خوشبختی را در بیرون از خود جستجو کنیم، باید بکوشیم که خوشبختی را درون خودمان و در نگاه خودمان بجوییم و نگاه خودمان را ارتقا دهیم.

https://t.me/alishalchiannazer