انسان و آینه

انسان ها برای آگاهی از وضع ظاهر خود نوعاً به آینه نیاز دارند.  در مورد امور باطنی و معنوی نیز همین طور است و اغلب  مردم برای اینکه از وضع و حالِ روحی و معنوی خود مطلع شوند و به خودشناسی برسند نیاز به آینه ای  دارند.

در یک تقسیم بندی کلی انسان را به سه گروه کلی می توان تقسیم کرد:

الف- گروهی که گاهی به این فکر می افتند که وضع و حال معنوی خود را در آینه ای که در برابر آن ها قرار دارد ببینند و دراغلب اوقات احساس نیازی به این کار نمی کنند. توده مردم در واقع چنین اند.

ب- گروهی که همواره تلاش می کنند که وضع و حال معنوی خود را در آینه ای که در برابر آن ها قرار دارد ببینند اما چون گاهی از آینه دور می شوند و گاهی به آینه نزدیک ترند فقط  گاهی وضع و حال خود را در آینه با وضوح ملاحظه می کنند و گاهی وضع و حال خود را در آینه با وضوح نمی بینند. این گروه در واقع اغلب سالکان اند.

آینه در این تمثیل، شامل اموری می شود:

۱- باطن خود. درون انسان همانند آینه است که اگر انسان غبارها و  زنگارها را کنار بزند و از هوا و هوس ها و پیشداوری ها رها شود وضع و حال خود را در آینه درونش می بیند.

۲- استاد معنوی: سالکان با قرار گرفتن در برابر استاد معنویِ خویش در واقع در برابر آینه قرار می گیرند و خود را در آینه او می توانند ببینند و اجمالا می توانند دریابند که کجای کارند و دریابند که چه وضع و حالی دارند.

۳- سالکان همشأن: سالکان همشأن به منزله آینه برای یکدیگرند و نقاط قوت و ضعف خود را می توانند در آینه دوستان و سالکانِ همشأنِ خود ببینند و از مشاوره های آن ها در مسائل مختلف بهره گیرند.

ج- در میان اهل سلوک، فقط عده اندکی هستند که دارای مقام ولایت اند. ایشان ملکوت را مشاهده می کنند و در برابر آینه ملکوت قرار دارند . اینان به سبب اینکه در برابر آینه ملکوت قرار دارند نیاز به آینه از نوع دوم  و سوم ندارند؛ اما سایر سالکان به آینه نوع دوم و سوم نیز نیاز دارند، زیرا ایشان مدام از آینه فاصله می گیرند و میان ایشان و آینه درونِ ایشان (ملکوت) حجاب هایی حائل می شود؛ و از اینجا اهمیت آینه نوع دوم و سوم برای توده سالکان آشکار می شود.

از آنچه گفتیم معلوم شد که توده سالکان به استاد معنوی بیرونی نیاز دارند و فقط عده بسیاراندکی از سالکان هستند که نیاز به استاد بیرونی و سالکان دیگر برای رشد ندارند، و ملکوت و باطن ایشان به سبب رفع حجاب ها،  بر ایشان آشکار است و ملکوت ایشان بی واسطه ایشان را  راهبری می کند.