چگونه می توان برداشت درستی از سخنان محی الدین داشت ؟

الف- سخنان محی الدین را باید با استفاده از سخنان خود او  تحلیل و تفسیر کرد . متاسفانه کم نیستند کسانی که برای تحلیل سخنان محی الدین از مبانی دیگران (فلاسفه  و متکلمان و اهل سلوک دیگر) بهره جسته اند و از این رو  در فهم و تحلیل سخنان محی الدین به بیراهه رفته اند. از این رو متاسفانه بسیاری از پیروان مکتب محی الدین نیز فهم شایسته و دقیقی از نگرش های محی الدین ندارند.

2- محی الدین در برخی از عبارت های خوددر پی آن بوده است که فقط افراد کوته بین و کسانی را که مرتبه پایین تری داشته اند مجاب کند و  در صدد بیان عمیق ترین سخنان خود نبوده است. پس این مهم است که دریابیم که محی الدین  کجا در مقام بیان اندیشه  واقعی خویش است و کجا  در بیان  حقایق به سبب عدم تحملِ مخاطب خود، سخن عمیق خود را بیان نمی کند و در حد فهم مخاطب خود ، مطلبی را بیان می کند.

3- محی الدین بسیاری از اندیشه های عمیق خود را در لفافه و به طور غیر مستقیم بیان کرده است و لذا شاگرد راستین مکتب محی الدین تلاش می کند بین خط های محی الدین را بخواند و دریابد.

4- هریک از اسماء الهی در اعصار مختلف مظاهر خاص خود را دارند و ساحتِ محی الدین نیز همواره در هر عصری مظاهر خاص خود را دارد که سخنان او را تبیین و تعمیق و توسعه می دهند.